Jakie właściwości mają kosmetyki wegańskie?

Wegetarianizm i weganizm zyskują na popularności. Z tego powodu w każdej lepszej restauracji znajduje się szeroka oferta dań wegetariańskich i wegańskich. Nie brakuje także miejsc, w których serwuje się wyłącznie potrawy tego typu. Podczas gdy niespożywanie mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego dziwi coraz mniej osób, nie każdy ma świadomość, że wegańskie mogą być również kosmetyki. Jakie właściwości mają kosmetyki wegańskie?

Kosmetyki wegańskie – właściwości

Kosmetyki wegańskie muszą spełniać dwa kryteria:

• nie mogą zawierać składników pochodzenia zwierzęcego i substancji pozyskiwanych w sposób sprawiający zwierzętom ból (stąd określenie „cruelty-free”, czyli ‘wolne od okrucieństwa’);
• nie mogą być testowane na zwierzętach (ten warunek dotyczy zarówno gotowego produktu, jak i każdego jego składnika).

Kosmetyki wegańskie – wolne od składników pochodzenia zwierzęcego

Składniki pochodzenia zwierzęcego dzielą się na dwie grupy, to znaczy mogą być otrzymywane z:

• ciała zwierząt (np. kości, tłuszcz, skóra),
• wytwarzanych przez nie „produktów” (np. lanolina).

Podczas gdy wegetarianie akceptują składniki z drugiej grupy, w tym między innymi produkty mleczne i miód, weganie poszukują takich kosmetyków, które nie zawierają składników z obu grup.

Znalezienie czystego wegańskiego kosmetyku nie jest łatwe. W tym celu musimy starannie przeanalizować jego skład. W kosmetykach wegańskich nie powinny znaleźć się następujące składniki kosmetyczne:

• kolagen – białko, które występuje w organizmach ssaków. Nadaje skórze elastyczność i wytrzymałość oraz współtworzy ścięgna i kości. Kolagen pochodzenia zwierzęcego jest zwykle pozyskiwany z tkanek świńskich, a konkretnie ze skóry lub kości tych zwierząt. To samo białko stosują chirurdzy plastyczni jako składnik wypełniacza uszkodzonych tkanek;
• elastyna – białko pochodzenia zwierzęcego, które działa podobnie jak kolagen, czyli odpowiada za napięcie i elastyczność skóry. Chociaż elastyna dodawana do kosmetyków może mieć pochodzenie nie tylko zwierzęce, lecz także roślinne, najczęściej jest pozyskiwana z tkanek krowich i ptasich. Elastyna w tej postaci nie jest tak skuteczna jak białko ludzkie, ale efektywnie wiąże wodę, stąd jej obecność w kremach nawilżających;
• keratyna – białko wytwarzane przez komórki naskórka ssaków. Występuje w profesjonalnych preparatach przeznaczonych do pielęgnacji włosów. Najczęściej jest pozyskiwana z wełny owczej i ptasich pazurów. Keratyna pochodzenia zwierzęcego ochrania i wzmacnia włosy i paznokcie, ale nie wbudowuje się na stałe w tkanki ludzkie, dlatego efekt nie jest długotrwały. Od niedawna ekstrakty z keratyny są uważane za szkodliwe dla człowieka ze względu na wysokie stężenie kwasu mrówkowego;
• ambra – utwardzona wydzielina przewodu pokarmowego jednego z największych ssaków, czyli kaszalota. Wytwarza się wskutek niestrawności zwierzęcia i unosi się na powierzchni wód lub jest wyrzucana na brzeg oceanów. Chociaż ma nieprzyjemny zapach końskich odchodów, znalazła zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym. Utrwalona w roztworze alkoholu nabiera nowego, zmysłowego aromatu, dzięki czemu skutecznie wzmacnia zapach perfum;
• piżmo – substancja zapachowa pozyskiwana z gruczołów okołoodbytniczych piżmaka lub piżmowca. Uzyskuje się ją operacyjnie – bez potrzeby mordowania dzikich zwierząt – lub hoduje się piżmowca specjalnie ze względu na tę substancję, mięso i skórę. Piżmo ma na celu utrwalenie perfum;
• cywet – gęsta wydzielina gruczołów ssaków z rodziny cywetowanych, która zawiera feromony zwierzęce i inne związki chemiczne. Wszystkie mają na celu utrwalenie perfum. Chociaż cywet można pozyskać drogą operacyjną, częściej w tym celu zabija się zwierzęta;
• lanolina – wosk zwierzęcy, który dodaje się do wielu maści i kremów aptecznych. Produkują ją gruczoły łojowe owiec, lam, królików, wielbłądów i innych zwierząt. Lanolina to mieszanina soli kwasów tłuszczowych, którą najczęściej pozyskuje się z owczej wełny w procesie obróbki chemicznej i termicznej. Lanolina poprawia kondycję skóry i dobrze się wchłania, ale może uczulać;
• chitozan – pozyskuje się z pancerzy skorupiaków, między innymi krabów. Ma silne właściwości nawilżające, dlatego znalazł zastosowanie w produkcji kosmetyków pielęgnacyjnych. Preparaty zawierające chitozan pozostawiają na skórze delikatny film ochronny, który zabezpiecza ją przed szkodliwym wpływem niektórych czynników zewnętrznych i skutecznie zatrzymuje wodę w skórze;
• kwas stearynowy – nasycony kwas tłuszczowy uzyskiwany z łoju zwierzęcego. Zazwyczaj stosuje się go w mydłach i balsamach;
• jedwab – uzyskiwany w procesie gotowania jedwabników;
• witamina A – może pochodzić z ryb, zwłaszcza z dorsza atlantyckiego i rekinów,

Kosmetyki wegańskie – nietestowane na zwierzętach

Aby sprawdzić, czy dany kosmetyk nie był testowany na zwierzętach, możemy poszukać informacji na opakowaniu („not tested on animals”, czyli ‘nietestowane na zwierzętach’), prześledzić listy przygotowane przez organizacje zajmujące się prawami zwierząt (Wykaz OK Club!, PETA, BUAV i NAVS) lub napisać do producenta.